Naar Amstelveen, bij Raf Walschaerts, weg uit Amstelveen

Klik hier voor zijn website
 met speellijst en zo

Uren, dagen, maanden, jaren

Vliegen als een schaduw heen

Zij die eens gelukkig waren

Wonen nu in Amstelveen

(Ivo de Wijs)

Vrijdag tien oktober ging de voorstelling van Raf Walschaerts in première. Raf is vaak een helft van het Belgische duo Kommil Foo, maar deze avond even niet, want hij speelde zijn solovoorstelling 'Jongen Toch'. In september was hij er al mee begonnen in België, maar dit was (bijna) voor het eerst in Nederland en vandaar dat er ook groots 'PREMIÈRE' op het kaartje stond. Ik vond dat heel echt klinken en het feit dat er ook nog eens vrijkaartjes klaar lagen bij de kassa maakte dat Froukje en ik heel belangrijk keken toen we de trein in stapten. Want de voorstelling was natuurlijk niet in Groningen, waar we wonen, of in Heerenveen, waar we in het weekend wonen, maar in Amstelveen. En dat is best lang reizen.

Froukje en Lotte en de reis naar Amstelveen

Het was 18:01 toen we in Heerenveen op de trein stapten. Het ding puilde uit van mensen en weekendtassen met vuile was (denk ik). We konden niet eens naast elkaar zitten, maar waren al lang blij dat we kónden zitten en daarbij was de reis nog lang genoeg. We moesten immers dezelfde avond ook nog terug.

Na onze overstap in Zwolle hadden we een mooi plekje naast elkaar. Ik had zes wraps en een liter sinaasappelranja bij me dus we vermaakten ons prima. Ondertussen bespraken we de voorstelling van die avond. Beide hadden we nog nooit van Raf Walschaerts gehoord, dus waren we erg benieuwd.

We maakten veel grapjes over het feit dat de voorstelling in Amstelveen was. 'We moeten wel onze metro halen om elf uur, anders komen we nooit meer weg uit Amstelveen'. 'Haha, nee, dan zit je vast in Amstelveen, dat moet je niet willen.' 'Nooit meer weg uit Amstelveen.'

Netjes op tijd kwamen we aan in het pittoreske Amstelveen waar we helaas niks van zagen want het was nogal donker. We vonden het theater (ook wel genoemd: cultureel centrum) zonder te verdwalen en we zeiden het nog maar eens tegen elkaar: 'even goed de weg onthouden, dat we niet vanavond verdwalen en nooit meer weg komen uit Amstelveen.' Nee, stel je toch voor.

'Jongen Toch!'

De zaal was niet groot en het decor simpel: rechts (voor de kijkers links) stond een zwarte vleugel met een hanglamp erboven en een gitaar, helemaal links een houten stoel. Er was geen podium, de speelvloer begon bij de beenruimte van de mensen op de eerste rij, wat een intieme setting gaf.

Er kwam een kwetsbare man binnen. We verwelkomden hem met applaus. Hoewel het een klein zaaltje was, plaats voor zo'n 250 mensen, was het bij lange na niet uitverkocht. Zelfs op de eerste rij waren er zeker zes plekken leeg. Een beetje ongemakkelijk begin, waarin er wel werd gelachen, maar niet zo hard dat het klonk alsof we het echt heel leuk vonden. De grappen die hij maakte waren of voorspelbaar, of grof, of een combinatie van die twee. Een vrouw die ik na de voorstelling sprak, formuleerde het treffend: 'Ik dacht even, hij gaat het toch niet alleen maar hebben over mensen van achteren nemen!'

Ik hoopte vurig dat het niet zo bleef. Misschien had het ook te maken met mijn verwachting, ik verwachtte cabaret. Dat is een breed begrip, maar meestal wel iets met grappen. En ik vond het niet grappig. Gelukkig veranderde de stroeve sfeer snel. Raf bleek prachtig te kunnen vertellen. Hij vertelde meeslepend over zijn ouderlijk huis, zijn jeugdliefde en zijn leven. Hij nam ons zo mee dat het hele publiek schrok toen er in zijn verhaal een jongetje door de dakgoot krakte.

Raf heeft een lage stem die ontzettend fijn is om naar te luisteren. Helemaal als hij daarbij zijn gitaar grijpt, of achter de piano gaat zitten. Op een parlando-achtige manier zingt hij liedjes en met name het eerste en laatste liedje, over zijn ouderlijk huis, 'waar mijn moeder voor de spiegel stond, een strik in haar haren bond,' heeft me geraakt.

Toen we na ongeveer een uur en drie kwartier de zaal uitliepen, konden we niet meteen formuleren wat we ervan vonden. 'Ik moet er nog even over nadenken,' zei Froukje. Het was zo anders dan verwacht, helemaal niet zo grappig, maar wél mooi. Mooie liedjes, mooie stem, mooi verhaal. Een verhaal dat aan het einde net even iets anders blijkt te zitten dan je denkt.

Met een drankje in onze hand infiltreerden we in gesprekken van andere mensen, om te horen wat zíj ervan vonden. Dezelfde vrouw die eerst bang was dat alles over seks zou gaan, was positief over de hele voorstelling: 'Nee, ik vind de voorstelling heel mooi. Ik vind het knap hoe het in elkaar zit en vooral de liedjes zijn erg mooi.' Sommigen waren onder de indruk van de structuur van het verhaal, een soort raamvertelling, anderen vooral ontroerd door de gevoelige liedjes. De een noemde onmiddellijk Rafs expressiviteit, anderen waren gegrepen door zijn sterke piano- en gitaarspel. 'Als hij achter de piano kruipt, ben je toch meteen stil?' Sommige mensen vonden dat het wel erg veel over seks ging, anderen vonden het 'echt heel erg grappig'.

Een man die later van Rafs management bleek te zijn, heeft de voorstelling ook in België gezien en zag grote verschillen in hoe het publiek reageerde. 'Het ging hier minder makkelijk dan in België, er werd minder hard gelachen en ik zag gewoon hoe Raf meer geconcentreerd en gefocust raakte. Het werd er eigenlijk beter van!'

Iemand anders, voor wie het ook al de derde keer was dat ze de voorstelling zag, was meer dan enthousiast: 'ik heb twee try-outs gezien en nu de echte voorstelling. Elke keer weer vind ik het prachtig. Het is mooi om te zien hoe het nu af is.'

Froukje en Lotte en de reis weg uit Amstelveen

Met het laatste liedje nog zachtjes naneuriënd, lopen Froukje en ik weer richting het metrostation (dat dus boven de grond is, dat is toch verwarrend voor mensen uit Friesland?). En weer, ruim op tijd. Dus, 'haha, wat kan er nu nog mis gaan!?' Nou, ik zal even vertellen wat er mis kan gaan, je kunt op de goede tijd, op het goede perron, in de verkeerde metro stappen. En dan opeens in Onderuit blijken te zijn. En dan van pure paniek je OV-kaart door midden breken en in een tram stappen (die dus op hetzelfde spoor gaat als de metro!?). 'Gaat deze naar Amsterdam-Zuid?' vroegen we, de mensen in de <s> metro </s> tram knikten. Bij de volgende halte stopt de metro met de mededeling 'dit is het eindpunt van deze tram'. Amstelveen centrum. De ietwat norsige conducteur wees ons waar het metrostation was alwaar we, daar waren we van overtuigd, nu toch echt de metro richting Amsterdam-Zuid konden nemen. Dat was ook zo. Klein obstakel: vanuit daar ging er geen trein meer naar Heerenveen. Ook niet naar Groningen. Of Zwolle desnoods. Iets minder eufemistisch gezegd: we konden op geen enkele manier meer thuis komen.

Staand in de metro belde ik mijn vader vanuit de hardnekkige overtuiging, 'ouders hebben altijd oplossingen voor onoplosbare problemen'. Helaas kon hij ons ook niet terug naar Heerenveen transporteren. 'Anders bel je Henk', zei hij, en dat deed ik dan maar. Henk is mijn oom en woont in Amsterdam. Ik belde twee keer tevergeefs op zijn mobiel. Froukje zat ondertussen driftig op haar ov-app te klikken. 'Het verste dat we nog kunnen komen in Amersfoort.' Wat zouden we in vredesnaam in Amersfoort moeten? Uiteindelijk nam Henk de huistelefoon op.

'Hoi Henk, met Lotte, ik bel je toch niet uit bed hè?'
- 'Jawel.'

'O, uh,'
Ik kon ook moeilijk zeggen, 'nou kruip dan maar weer in bed. Slaap lekker.'
'Ja, nou, ik ben dus samen met een vriendin gestrand in Amstelveen. Dus ik vroeg me af, zouden we misschien bij jullie kunnen slapen?'
Het bleef even stil.
– 'Ja. Ja, natuurlijk. Ik kan jullie ook moeilijk op straat laten staan hè?'

Infographic

Opluchting alom. Terwijl ik de benodigde stations, bussen en richtingen herhaalde, schreef Froukje alles op. Ik kreeg nog een sms'je van mijn vader. 'Niet in de verkeerde bus stappen hè?' En alsof we gewoon snapten waar we mee bezig waren, kwamen we uiteindelijk bij Henks huis aan. Daar was een bed voor ons. En 's ochtends zelf een ontbijtje met een eitje.

Aan onze grote nachtmerrie nooit meer weg te komen uit Amstelveen zijn we ontsnapt. Waarvoor grote dank aan mijn lieve oom en tante Henk en Henriëtte en bovenal mijn neefje Jan die midden in de nacht voor ons uit zijn bed is getrapt. Het enige jammere aan het verhaal is dat we op zaterdag niet meer gratis kunnen reizen en dus allebei 22 euro armer zijn.

Was de voorstelling 22 euro waard? Ja, ik geloof het wel. Het was een mooie avond. Ik vind het moeilijk om als een echte recensent een aantal sterren te geven. Laat ik het hier bij laten: op schaal van één tot mooie stem: 24.